Preventivni pregledi su pregledi koji imaju za cilj rano otkrivanje bolesti i pravovremeno preduzimanje odgovarajućeg načina lečenja. Obzirom na stope oboljevanja i smrtnosti kod nas i u svetu, u prvom redu je reč o bolestima kardiovaskularnog sistema i malignim bolestima, a odmah nakon njih dolaze na red bolesti disajnih puteva, šećerna bolest, reumatske i druge bolesti.
Nepravilna ishrana, stres, pušenje, nedovoljna fizička aktivnost se smatraju važnim faktorima rizika za nastanak ovih bolesti.
Svrha medicine je lečiti bolest ali njen ideal je bolest sprečiti. Ukoliko je nekada pojava bolesti neizbežna, njeno otkrivanje u ranom stadijumu omogućava uspešnije lečenje. Upravo tome služe preventivni pregledi – za bolju prevenciju nastanka bolesti, za njeno rano otkrivanje i samim tim i uspešnije lečenje.
U specijalističkoj ordinaciji Vaša kuća zdravlja radimo sledeće preventivne i ciljane preglede.
Pregled za rano otkrivanje raka dojke
Rak dojke je najčešći maligni tumor i jedan od vodećih uzroka prevremene smrti kod žena u Srbiji. Nažalost, u današnje vreme su ograničene mogućnosti sprečavanja nastanka ove opake bolesti te se prevencija bazira na njenom ranom otkrivanju i pravovremenom lečenju.
Pri sistematskom pregledu kod žena obavlja se palpatorni pregled dojki i daje uputstvo za samopregled. Po potrebi se savetuje dopuna sa ultrazvučnim pregledom.
Za žene bez pojave raka dojke u porodici
20-35 godina
– klinički i ultrazvučni pregled svake dve godine i samopregled jednom mesečno 7-10 dana od početka menstrualnog ciklusa
35-40 godina
– klinički i ultrazvučni pregled 1-2 puta godišnje i samopregled jednom mesečno 7-10 dana od početka menstrualnog ciklusa
– bazična mamografija dojki
iznad 40 godina
– klinički i ultrazvučni pregled 1-2 puta godišnje uz samopregled jednom mesečno 7-10 dana od početka menstrualnog ciklusa
– mamografija dojki svake dve godine
Žene sa pojavom raka dojke u porodici
Klinički i ultrazvučni pregled jednom godišnje nakon 20 godina života
Prva mamografija sa 35 godina života zatim jednom u 18 meseci ili jednom godišnje
Samopregled dojki jednom mesečno 7-10 dana od početka menstrualnog ciklusa
Žene sa lečenim rakom dojke
Klinički (i ultrazvučni pregled) dva puta godišnje
Mamografija jednom godišnje
Samopregled jednom mesečno
Kod žena starosne dobi od 45 do 69 godina radi se skrining mamografija jednom u dve godine prema Nacionalnom prograu za skrining Ministarstva zdravlja Republike Srbije.
Pregled za rano otkrivanje raka prostate
Karcinom prostate je jedan od najčešćih tumora kod muškaraca i obično se javlja kod starijih od 45 godina. Kod mladjih ljudi se javlja retko. Ukoliko se otkrije na vreme onda se pacijent najčešće može izlečiti praktično u potpunosti. Zato su značajne redovne kontrole koje treba posle 45.godine života raditi jednom godišnje.
U sklopu sistematskog pregleda kod muškaraca starijih od 40 godina uzima se detaljna anamneza, odredjivanje Internacionalnog prostata somptom skor-a (IPSS), obavlja se digitorektalni pregled prostate, laboratorijski PSA test i ultrazvučni pregled prostate.
Pregled za rano otkrivanje raka debelog creva
Rak debelog creva je danas široko rasprostranjena bolest i sa značajnim oboljevanjem i smrtnošću. Osobe starije od 50 godina, osobe sa tegobama ili anemijom rezistentnom na lečenje kao i osobe sa porodičnim opterećenjem treba da jednom godišnje obave pregled, testiranje na neprimetno (okultno) krvarenje ( FOBT) u stolici i eventualno ultrazvučni pregled abdomena. Test koji se u današnje vreme koristi za otkrivanje neprimetnog krvarenja u stolici je savremen i ne zahteva posebnu pripremu pacijenta.
Kod pacijenata određene starosne dobi sa porodičnim opterećenjem je neophodno raditi i kolonoskopiju. U saradnji sa Aqualab + laboratorijom, FOBT pregled je moguće uraditi na više lokacija u gradu.
Pregled za rano otkrivanje raka grlića materice
U Srbiji svakoga dana najmanje jedna žena umre, a četiri žene obole od raka grlića materice. Rak grlića materice je prouzrokovan nekim tipovima Humanog papilomavirusa (HPV). Genitalni HPV se uglavnom prenosi seksualnim kontaktom.
Potrebno je nekoliko godina da bi promene na grliću materice izazvane virusnom infekcijom koja dugo traje, prerasle u rak. Redovni pregledi imaju za cilj da promene na grliću materice pronađu rano, pre nego što nastane rak, onda kada mogu lako da se otklone.
Pregled sadrži razgovor sa lekarom, ginekološki pregled i uzimanje brisa za Papanikolau (PAPA) test – u toku ginekološkog pregleda sa površne grlića materice uzima se bris koji se potom šalje u laboratoriju, gde se analizira pod mikroskopom u potrazi za ćelijama koje su izmenjene. Pregled se nikada ne obavlja u vreme menstruacije. Dva dana pre pregleda ne treba imati seksualne odnose i ne treba koristiti nikakve vaginalne tablete. PAPA test se najpre radi dve godine zaredom, a nakon toga – ako su prethodna dva rezultata bila normalna, na svake tri godine.
Procena rizika za nastanak šećerne bolesti TIP 2
Dijabetes je jedna od najčešćih bolesti savremenog doba. To je hronični i neizlečivi poremećaj metabolizma koji se karakteriše povišenim vrednostima šećera (glukoze) u krvi. Može biti uslovljen naslednim faktorima a nastaje zbog smanjenog lučenja hormona insulina ili zbog njegovog smanjenog delovanja ili kombinacijom oba faktora.
U Srbiji trenutno od šećerne bolesti boluje 670.000 ljudi. Preventivni pregledi omogućuju da se bolest otkrije u početnoj fazi, kada nije došlo do razvoja komplikacija. Preventivni pregledi su namenjeni zdravim osobama, a ne pacijentima kod kojih je već šećerna bolest dijagnostikovana. Pacijentu se daje upitnik uz pomoć kojeg se dobijaju informacije da li pacijentu preti nastanak dijabeta. Takođe se pacijentu rade neophodne laboratorijske analize.
Poželjno je da se skrining uradi kod svih osoba starijih od 35 godina jer je tada najveći procenat pojave novoobolelih. Radi se preko dvosatnog OGTT testa (oralni glukoza test tolerancije) sa 75 g šećera. Bitno je otkriti pacijente u tzv.predijabetesu jer tada možemo preduzeti mere da se bolest uopšte i ne pojavi i to primenom odgovarajućih higijensko-dijetetskih mera.
Procena rizika za nastanak kardiovaskularnih bolesti
Kardiovaskularne bolesti ( KVB) predstavljaju glavni uzok smrti u većini razvijenih zemalja, kao i u mnogim zemljama u razvoju. Više od trećine umrlih usled KVB pripadaju osobama srednjeg životnog doba.
U radu sa pacijentima uzima se detaljna anamneza (lična i porodična), vrši kompletan fizikalni pregled po sistemima organa uključujući antropometrijska merenja, merenje krvnog pritiska, EKG zapis i odredjuju laboratorijski parametri. Ujedno se određuje i debljina intimomedijalnog kompleksa (IMK) na zajedničkim karotidnim arterijama na vratu. U slučaju postavljanja sumnje na postojanje bolesti rade se i dopunske dijagnostičke procedure.
Neophodno je identifikovati i ekvivalente za KVB, odnosno prisustvo manifestnih bolesti od značaja i faktore rizika koji pacijenta svrstavaju u grupu visokog rizika za nastanak kardiovaskularnih bolesti.
U daljem postupku vrši se procena desetogodišnjeg rizika od nastanka fatalnog kardiovaskularnog dogadjaja i ocena o eventualnim terapijskim procedurama.