Urološki pregled

Urologija je grana medicine koja proučava funkciju i bolesti urinarnog trakta kod muškaraca i žena kao i genitalnog trakta (spoljašnjeg i unutrašnjeg dela) kod muškaraca. Urinarni sistem organa uprošteno rečeno stvara, skladišti i odstranjuje urin iz ljudskog organizma. Bavi se proučavanjem kako zdravih tako i bolestima zahvaćenih delova ovih sistema organa. Spada u specijalističku grupu hirurših grana medicine. Naziv potiče od dve grčke reči – “ouron” koja označava urin i “logos” (“logia”) – nauka, proučavanje (studija). Još u vreme starog Egipta i Rimskog carstva, lekari su ispitivali boju, miris i celokupan izgled urina tražeći krv, mehuriće ili druge znake postojanja bolesti. Urinarni i genitalni (reproduktivni) trakt su i fizički i funkcionalno vrlo bliski. Stanje jednog sistema organa ima često direktan uticaj na stanje drugog sistema organa pa se većina stanja i bolesti posmatra tako – u sklopu genitourinarnog sistema. Urologija, iako spada u hirurške grane, bavi se uporedo i nehirurškim pristupima u lečenju bolesti genitourinarnog trakta.

Sadržaj

• Kada treba posetiti urologa?
• Koje bolesti leči urolog?
• Kako izgleda i šta obuhvata urološki pregled?
• Koja je korist, ima li rizika od pregleda i koliko su česte kontrole?
• Koje vrste pregleda radi urolog u Vašoj kući zdravlja?
• Cenovik

Urinarni sistem kod ljudi obuhvata:

• Bubrege – parni organ, smešteni u trbuhu. Uloga mu je u filtriranju (prečiščavanju) krvi a tim postupkom proizvode urin
• Nadbubrežne žlezde – kako im samo ime kaže nalaze se na vrhu bubrega – jedan bubreg – jedna nadbubrežna žlezda. Funkcija im je u stvaranju hormona (može se reći da se njihovom funkcijom bavi endokrinologija dok je izgled i struktura u oblasti urologije)
• Ureteri – “mišićne cevčice” koje sprovode urin od bubrega do mokraćne bešike – povezuju bubrege sa mokraćnom bešikom
• Mokraćna bešika – šuplji organ sa mišićnim zidom, položen u maloj karlici koji služi za skladištenje urina
• Uretra – “cevčica” kroz koju se urin iz mokraćne bešike izbacuje u spoljašnju sredinu

Genitalni (reproduktivni) sistem kod muškaraca obuhvata:

• Prostatu – unutrašnju žlezdu koja je položena ispod bešike a uloga joj je u stvaranju semene tečnosti (sperme) koja služi za “transport” spermatozoida iz tela. Tokom ejakulacije sperma ulazi u uretru i tako napušta telo
• Penis – spoljašnji muški polni organ koji služi i kao “prenosnik” urina i sperme iz tela. Unutar penisa se nalazi uretra a okružuju je dva kavernozna tela koja se tokom erekcije pune krvlju i daju mu čvrstinu
• Testise – parni organ smešten u skrotalnim kesama, ovalnog oblika a stvaraju hormone (dominantno testosteron) i proizvode spermatozoide – muške polne ćelije

Kada treba posetiti urologa?

Tegobe koje osoba može osećati a da budu povezane sa bolestima genitourinarnog sistema su mnogobrojne.

Najčešći simptomi i znaci zbog kojih je potrebno otići na pregled kod urologa su

• Pojava krvi u urinu
• Česta i neodložna potreba za mokrenjem
• Bolovi u donjem delu leđa, karlici (“malom stomaku”) ili u slabinama
• Bolno mokrenje
• Usporeno pražnjenje mokraćne bešike
• Spontano – nevoljno mokrenje …

I dodatno, kod  žena, naročito u starijoj životnoj dobi

Spad i prolaps (ispadanje) karličnih organa (materice i/ili mokraćne bešike) u regiju vagine ili čak i izvan nje

kod muškaraca

• Smanjena seksulana želja
• Pojava “kvržice” u testisu
• Crvenilo, otok ili bol u bilo kojoj regiji spoljašnjih genitalija
• Izrasline u regiji spoljašnjih genitalija po tipu kondiloma
• Problem sa postizanjem ili zadržavanjem erekcije…

i u dečijem uzrastu

• Noćno mokrenje u krevetu
• Problem sa spoljašnjim genitalijama – fimoze, parafimoze, infekcije…

Koje bolesti leči urolog?

Urolozi leče veliki broj bolesti vezanih za urinarni sistem kod žena odnosno genitourinarni sistem kod muškaraca. Urološkim problemima kod dece se bave doktori urolozi u pedijatriji.

Tu spadaju:

• Maligne i benigne promene bubrega, uretera, mokraćne bešike i nadbubrežne žlezde
• Sindrom bolne – iritabilne bešike (intersticijski cistitis)
• Kamen u bubregu i mokraćnoj bešici
• Infekcije urinarnog trakta …

Specifična stanja kod muškaraca koje leči urolog:

• Benigno uvećanje prostate – benigna hiperplazija prostate
• Maligne bolesti prostate (karcinomi prostate)
• Maligne bolesti tetstisa
• Upale prostate – akutne i hronične – Prostatitis
• Erektilna disfunkcija ili problemi sa postizanjem i/ili održavanjme erekcije
• Neplodnost (infertilitet) kod muškaraca
• Proširene vene u skrotumu – varikokele
• Genitalni kondilomi …

Specifična stanja i bolesti koje urolog leči kod žena:

• Sindrom hiperaktivne bešike
• Prolaps mokraćne bešike (spuštanje mokraćne bešike u vaginu)
• Urinarna inkontinecija – nevoljno pražnjenje mokraćne bešike …

Najćešči problemi vezani za urinarni odnosno urogenitalni sistem kod dece čijem lečenjem se bavi pedijatar urolog, obuhvataju:

• Noćno mokrenje
• Problemi u strukturi i/ili funkciji urinarnog trakta (suženja uretera, refluks (vraćanje) urina iz bešike u ureter, tumori bubrega ili drugih delova urinarnog trakta)
• Varikokele i ureterokele kod dece
• Testisi koji po rođenju nisu spušteni u skrotalne kese – retencija testisa ili šetajući testis
• Promene na spoljašnjim genitalijama – fimoza, hipospadija, epispadija…

Kako izgleda i šta obuhvata urološki pregled?

Kao i svaki drugi lekarski pregled, urološki pregled započinje razgovorom sa pacijentom u cilju dobijanja što više pouzdanih podataka o postojećim tegobama – anamneza – lična i porodična. Ukoliko postoji ranija medicinska dokumentacija, doktor urolog će se upoznati i sa tim informacijama. Zatim se obavlja opšti pregled koji obuhvata inspekciju (vizuelni pregled) i palpaciju (pregled rukama) delova urogenitalnog sistema – to često uključuje i pregled trbuha u situacijama kada se sumnja na bolest bubrega. Kod muškaraca se radi i  pregled prostate – digitorektalni pregled (doktor kroz analni otvor prstima ispituje veličinu, oblik i strukturu prostate), zatim pregled testisa i penisa. U Poliklinici Vaša kuća zdravlja kompletan urološki pregled obuhvata i ultrazvučni pregled urotrakta (bubrezi, mokraćna bešika, prostata) a po potrebi se indikuje i ultrazvučni pregled testisa. Na kraju doktor urolog daje zaključak o zdravstvenom stanju, predlog terapije ukoliko je potrebna kao i predlog za eventualne dopunske dijagnostičke ili terapijske procedure – cistoskopija, CT (skener) ,  dopunske laboratorijske analize (specifične laboratorijske analize, pregled urina, urinokultura, PSA, hormonske analize i/ili tumor markeri) ili urodinamska ispitivanja. Za kompletan urološki pregled, sem osnovne higijene i pripreme za ultrazvučni pregled urotrakta, nisu potrebne posebne pripreme.

Koja je korist, ima li rizika od pregleda i koliko su česte kontrole?

Opšti urološki pregled može za pojedine pacijente biti neprijatna procedura prvenstveno zbog digitorektalnog pregleda prostate. Međutim, ne radi se o bolnoj proceduri. Tokom pregleda se ne koriste invazivne procedure ni instrumenti. Pregled obično traje 20-30 minuta ili duže ukoliko je potrebno. Korist od detaljnog i stručno izvedenog urološkog pregleda se ogleda u pravovremeno postavljenoj dijagnozi i odgovarajućim preporukama za lečenje bolesti. Vreme do sledećeg pregleda određuje lekar u zavisnosti od kompletnog nalaza, postojećih rizika i starosne dobi pacijenta.

Koje vrste pregleda radi urolog u Vašoj kući zdravlja?

U Poliklinici Vaša kuća zdravlja urolog radi:

• Opšti urološki pregled
• Ultrazvučni pregled urotrakta
• Ultrazvučni pregled prostate (transabdominalni i po potrebi transrektalni)
• Ultrazvučni pregled testisa
• Plasiranje katetera
• Odstranjivanje genitalnih kondiloma radiotalasnim nožem

Pored uroloških procedura u Vašoj kući zdravlja se mogu odraditi sve laboratorijske analize vezane za bolesti urogenitalnog trakta.