Ko sve može biti pacijent u ordinaciji kod ginekologa za decu i adolescente?
Ginekolozi koji se bave ginekološkom problematikom tokom dečijeg i adolescentnog uzrasta sprovode dijagnostičke, terapijske ali i preventivne aktivnosti u smislu očuvanja i unapređenja reproduktivnog zdravlja svojih pacijentkinja.
NAJČEŠĆA PATOLOGIJA U PRENATALNOM I DEČIJEM UZRASTU
1 KONGENITALNE CISTE JAJNIKA. Još tokom ultrazvučnog praćenja trudnoće, kod trudnica koje nose ženski plod, mogu se uočiti promene na unutrašnjim genitalnim organima ploda. Kongenitalne ciste jajnika zahtevaju dalje ultrazvučno praćenje posle rođenja ženskog novorođenčeta. U ređim slučajevima, kada dođe do komplikacija, kao što su uvećanje ciste, krvarenje u cistu ili njeno uvrtanje potrebno je da se sprovede operativno lečenje.
2 RAZLIČITE INFEKCIJE SPOLJAŠNJIH GENITALIJA. One su izazvane različitim mikroorganizmima i ispoljavaju se sličnom kliničkom slikom. Tako se pored crvenila spoljašnjih genitalija uočavaju različite promene na koži i sluzokoži, praćene tegobama u smislu svraba, peckanja, otežanog mokrenja, pojave različitog sekreta i slično.
3 ADHEZIJE SPOLJAŠNJIH GENITALIJA se ispoljavaju različitim stepenom međusobnog slepljivanja struktura spoljašnjih genitalija. Mogu se javiti u prvim mesecima života i tokom celog prepubertetskog uzrasta. Što problem duže traje, adhezije osim što zahvataju veću površinu postaju sve deblje. Zbog toga je potrebno sprovoditi lečenje u ranijim fazama kako bi i mehaničko odvajanje slepljenih struktura bilo što komfornije za devojčicu.
4 RAZLIČITI POREMEĆAJI PUBERTETSKOG RAZVOJA mogu se ispoljiti i u dečijem i u adolescentnom uzrastu. U dečijem uzrastu, kada se radi o PREVREMENOM PUBERTETSKOM RAZVOJU, pojava sekundarnih polnih osobina zahteva kliničko, ultrazvučno i hormonsko ispitivanje, jer između ostalog može biti simptom hormonski aktivnih tumora. U adolescentnom uzrastu poremećaj se može ispoljiti IZOSTANKOM ili KASNIM PUBERTETSKIM RAZVOJEM.
NAJČEŠĆA PATOLOGIJA U ADOLESCENTNOM UZRASTU
1 RAZLIČITI POREMEĆAJI MENSTRUACIONOG CIKLUSA, koji se mogu ispoljiti materičnim krvarenjima u nepravilnim vremenskim intervalima ili pak potpunim izostankom krvarenja. Pored toga materična krvarenja mogu biti neprimereno obimna, produžena, često praćena tegobama u obliku PMS-a ili dismenoreje, a za posledicu mogu imati anemiju.
2 POJAVA AKNI, POJAČANE MALJAVOSTI I/ILI INSULINSKE REZISTENCIJE kod devojaka koje mogu imati povećanu telesnu masu i poremećen ritam materičnih krvarenja zahteva detaljna ispitivanja jer ukazuju na Sindrom policističnih jajnika (PCOS). Važno je naglasiti da pravovremena dijagnostika i lečenje PCOS značajno utiče na reproduktivno i metaboličko zdravlje.
3 FUNKCIONALNE CISTE I TUMORI JAJNIKA mogu biti slučajno otkriveni ultrazvučnim pregledom male karlice ili pak zbog izraženih bolova u stomaku izazvanih torzijom (uvrtanjem) jajnika na kom se nalazi promena.
4 POLNIO PRENOSIVE INFEKCIJE izazivaju veliku grupu oboljenja čija je zajednička karakteristika da se sa jednog na drugog partnera prenose isključivo polnim putem, odnosno seksualnim kontaktom. Ova oboljenja su izazvana različitim uzročnikom, imaju različito dug period inkubacije (vreme od pojave infekcije do pojave prvih simptoma bolesti), imaju različito kliničko ispoljavanje, različit tok i dužinu trajanja bolesti kao i različitu prognozu. Zbog svega ovog različite su i posledice koje ove bolesti mogu ostaviti (dugoročna ili trajna oštećenja reproduktivnih organa i reproduktivne funkcije, rađanje dece sa znacima infekcije ili anomalijama a u sličaju infekcije virusom hepatitis C ili virusom humane imunodeficijencije – HIV i smrtni ishod obolelog).
NAJČEŠĆE PREVENTIVNE AKTIVNOSTI U ADOLESCENTNOM UZRASTU
U sklopu preventivnih i zdravstveno prosvetnih aktivnosti ginekolog ispituje i prati PSIHOSEKSUALNO SAZREVANJE devojaka. Priprema devojku i sprovodi PRVI GINEKOLOŠKI PREGLED, koji je preporučeno uraditi i bez prisustva tegoba i pre stupanja u seksualne odnose. Pomaže i daje savete u vezi DONOŠENJA ODLUKE O STUPANJU U SEKSUALNE ODNOSE, obavljajući razgovor sa oba partnera. Na ovaj način mladi ljudi se uče i pripremaju za ODGOVORNO POLNO PONAŠANJE koje u velikoj meri može sačuvati reproduktivno zdravlje žena. U tom smislu značajno mesto ima sprovođenje KONTRACEPTIVNOG SAVETOVANJA, tokom kog adolescentkinje dobiju sve informacije u vezi KONTRACEPTIVNE ZAŠTITE kao i individualni savet u vezi najboljeg i najprimerenijeg kontraceptivnog izbora ponaosob.
Prim. dr sci. med. Ilijana Mažibrada
